Để huy động vốn, doanh nghiệp có nhiều cách thức để thực hiện, trong đó có phát hành cổ phiếu esop. Không dừng lại ở việc huy động vốn, hiện nay các doanh nghiệp còn cho phát hành những loại cổ phiếu dành riêng cho người lao động, đó là cổ phiếu ESOP. Vậy cổ phiếu ESOP là gì? Hãy cùng vay333.net tìm hiểu chi tiết nhé.
Menu
Cổ phiếu ESOP là gì?
Trước tiên hãy cùng tìm hiểu về khái niệm cổ phiếu ESOP nhé. Cổ phiếu ESOP là tên viết tắt của Employee Stock Ownership Plan, là loại cổ phiếu được phát hành để người lao động của công ty có thể mua và sở hữu hoặc có thể được thưởng và sở hữu. Có thể hiểu cổ phiếu ESOP là dạng cổ phiếu thưởng cho người lao động. Và để người lao động có thể sở hữu cổ loại cổ phiếu đặc biệt này thì nó cũng sẽ tuỳ thuộc vào chính sách của từng doanh nghiệp khác nhau.
Có thể nói, cổ phiếu ESOP là một hình thức phát hành cổ phiếu để đảm bảo quyền lợi cho cả hai bên là chủ doanh nghiệp và người lao động. Cổ phiếu ESOP là động lực thúc đẩy người lao động cống hiến nhiều hơn trong khi họ vẫn nhận được các giá trị đến từ việc cống hiến của họ. Nếu một nhân viên chỉ làm việc và nhận lượng tháng thì sẽ có rất ít động lực để họ cống hiện toàn tâm toàn lực cho công ty. Nhưng nếu họ sở hữu cổ phiếu ESOP thì người lao động sẽ cống hiến tận tâm hơn vì khi công ty phát triển, cổ phiếu ESOP cũng đem lại những quyền lợi nhất định cho người lao động.
Điều kiện phát hành cổ phiếu ESOP
Điều kiện bao gồm như sau:
- Điều kiện để một công ty có thể phát hành được cổ phiếu ESOP là công ty đó phải là một doanh nghiệp đại chúng. Việc phát hành cổ phiếu đã được thông qua và phê duyệt bởi cổ động của công ty.
- Lượng cổ phiếu ESOP phát hành phải ít hơn 5% trên tổng số cổ phần đang lưu hành tại doanh nghiệp
- Doanh nghiệp phát hành cổ phiếu ESOP phải đảm bảo các điều kiện về vốn, dựa vào lợi nhuận sau thuế chưa phân phối, thặng dư vốn, quỹ đầu tư phát triển… và các con số này phải được thông qua bảng báo cáo tài chính đã qua kiểm toán.
- Doanh nghiệp phát hành cổ phiếu ESOP phải có các điều kiện và chính sách rõ ràng về các tiêu chuẩn yêu cầu ở một người lao động để có thể sở hữu cổ phiếu ESOP. Doanh nghiệp phải đưa ra được giá bán, định lượng cổ phiếu chia cho người lao động và thời gian phân phối cụ thể.
Quy định về năng lực nguồn vốn cho việc phát hành cổ phiếu ESOP:
- Việc phát hành cổ phiếu ESOP phải dựa vào nguồn vào trên bảng báo cáo tài chính, bảng cân đối kế toán trong đó quy định lượng cổ phiếu ESOP phát hành không được vượt quá lợi nhuận sau thuế chưa phân phối
- Công ty chỉ được phát hành cổ phiếu ESOP khi nguồn vốn thấp hơn lợi nhuận sau thuế được ghi trong bảng báo cáo tài chính hợp nhất. Nếu nguồn vốn cao hơn lợi nhuận sau thuế, doanh nghiệp chỉ được phát hành cổ phiếu bằng lợi nhuận sau thuế sau khi chuyển chuyển nguồn vốn từ các chi nhánh về công ty mẹ.
- Đối với doanh nghiệp phát hành cổ phiếu thì cần đảm bảo điều kiện nguồn vốn trên phải lớn hơn tổng giá trị vốn tăng thêm. Và các phương án phát hành phải được thông qua đại hội cổ đông.
ESOP được sử dụng như thế nào?
Cổ phiếu ESOP được sử dụng theo nguyên tắc chỉ bán cho người lao động của doanh nghiệp, trong đó những ai có thể mua được cổ phiếu ESOP đã được quy định rõ ràng. Như vậy, không giống như cổ phiếu phổ thông, ESOP có cách thức hoạt động riêng và không thể mua bán ở thị trường thứ cấp.
Có những trường hợp người sở hữu cổ phiếu ESOP có thể chuyển nhượng được cổ phiếu ESOP nhưng phải đảm bảo việc điều này không nằm trong điều khoản giới hạn. Thông thường thì việc chuyển nhượng cổ phiếu ESOP sẽ diễn ra trong nội bộ công ty với người mua đạt được những điều kiện về việc mua cổ phiếu ESOP.
Mục đích phát hành cổ phiếu ESOP tại các doanh nghiệp
Mục đích phát hành cổ phiếu ESOP này là gì? Hiện nay thì hầu hết các doanh nghiệp thực hiện việc phát hành cổ phiếu ESOP với mục đích dùng để thưởng cho các nhân viên có đóng góp lớn đối với công ty. Đây là một cách thứ tạo ra sự gắn kết giữa doanh nghiệp và người lao động. Thành công và phát triển của một doanh nghiệp thể thiếu những đóng góp của nhân viên. Như vậy, khi sở hữu cổ phiếu ESOP, việc công ty tăng trưởng cũng sẽ mang lại lợi cho nhân viên, ví dụ như được trả cổ tức.
Nếu so sánh với các phần thưởng cho người lao động hiện nay như tiền mặt thì cổ phiếu ESOP đem lại nhiều động lực cống hiến hơn từ người lao động. Người lao động sẽ nhận lợi đúng với các giá trị mà mình đã đóng góp cho công ty như cổ tức hay sự tăng giá trị cổ phiếu.
Về phía công ty, đây cũng là cách thức để huy động vốn, tăng vốn điều lệ, tạo ra thêm dòng tiền để phục vụ hoạt động của doanh nghiệp.
Lợi ích của cổ phiếu ESOP
Phát hành cổ phiếu ESOP đem lại lợi ích cho cả hai phía là doanh nghiệp và người lao động.
Đối với doanh nghiệp
Các lợi ích mà việc phát hành cổ phiếu ESOP có thể đem đến cho công ty như sau:
- Vấn đề giữa được người lao động có kỹ năng, người lao động giỏi với nhiều cống hiến luôn là bài toán lớn về nhân sự của các công ty. Việc phát hành cổ phiếu ESOP là một cách tuyệt vời để có thể giữ chân người lao động vì điều này sẽ tạo sự gắn kết giữa doanh nghiệp và người lao động. Cổ phiếu là một loại tài sản của công ty, khi nhân viên nắm giữ cổ phiếu nghĩa là họ một phần nắm giữ tài sản của doanh nghiệp.
- Việc phát hành cổ phiếu ESOP sẽ giúp doanh nghiệp hạn chế việc sử dụng tiền mặt để tặng thưởng cho nhân viên. Thay vào đó, thành tích của nhân viên sẽ được trả thưởng thông qua lợi nhuận có được từ hoạt động kinh doanh. Điều này giúp doanh nghiệp giữ lại được một lượng tiền mặt lớn để phục vụ vào các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Đối với người lao động
Về phía người lao động, lợi ích từ cổ phiếu ESOP là gì? Dưới đây là những quyền lợi mà người lao động nhận được:
- Nhân viên có kỹ năng, mang lại được giá trị cho doanh nghiệp. Đây là mối quan hệ 2 bên đều có lợi cho nhân viên vì nhân viên được tận tâm cống hiện và vẫn nhận lại được giá trị từ việc hưởng cổ tức từ cổ phiếu ESOP.
- Nhân viên còn nhận được giá trị về dài hơn nếu doanh nghiệp tiếp tục tăng trưởng và đây là mối quan hệ bền vững giữa người lao động và doanh nghiệp.
- Người lao động sẽ có thêm một nguồn thu nhập nữa nên họ sẽ toàn tâm toàn ý đóng góp cho công ty.
Rủi ro của cổ phiếu ESOP
Cổ phiếu ESOP đem lại những lợi ích bên cạnh những rủi ro mà doanh nghiệp và người sở hữu phải đối mặt. Dưới đây là những rủi ro của cổ phiếu ESOP.
- Gây loãng cổ phiếu: khi phát hành cổ phiếu ESOP thì lợi ích cũng công ty sẽ bị loãng vì cổ tức cũng sẽ phải chia cho loại cổ phiếu ESOP này. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến lợi ích về cổ tức của các cổ đông thông thường, từ đó cũng ảnh hưởng đến giá cổ phiếu của doanh nghiệp trên thị trường. Điều này khiến cổ phiếu của doanh nghiệp không còn hấp dẫn các nhà đầu tư bên ngoài doanh nghiệp.
- Gây rủi ro về quản trị: sẽ có nhiều trường hợp các nhà quản lý doanh nghiệp sẽ tạo cơ hội phát hành cổ phiếu ESOP để trục lợi tiền của các cổ đông bằng việc đưa ra các chính sách phát hành cổ phiếu ESOP thiếu minh bạch. Sẽ có những trường hợp các nhà lãnh đạo công ty móc nối với những người nhân viên thân cận để trao quyền mua cổ phiếu ESOP, gây ra sự thiếu công bằng cho công ty.
Mức độ ảnh hưởng của cổ phiếu ESOP đến nhà đầu
Cổ phiếu ESOP có cả hai mặt tốt và mặt hạn chế. Và mặt tích cực của cổ phiếu ESOP đến nhà đầu tư bao gồm việc cho phép người lao động giỏi cống hiến nhiều hơn cho công ty, từ đó tạo ra giá trị lớn hơn cho công ty và người hưởng lợi lớn nhất vẫn là các nhà đầu tư.
Tuy nhiên, vì cổ phiếu mang những rủi ro như loãng cổ phiếu hay các rủi ro về quản trị nên cũng gây ra các mặt tiêu cực cho nhà đầu tư.
Cổ phiếu ESOP có được chia cổ tức không?
Cổ phiếu ESOP là một loại tài sản của chủ sở hữu nên với những ai nắm giữ cổ phiếu ESOP thì chắc chắn họ được chia cổ tức.
Cách tính giá cổ phiếu sau khi chia cổ tức
Công thức tính giá cổ tức sau khi chia cổ tức như sau: P = D1 / (k – g), trong đó:
P: là giá cổ phiếu
D1: là cổ tức của năm tiếp theo
K: tỷ suất chiết khấu
G: tỷ lệ tăng trưởng của công ty
Sau ESOP cổ phiếu lên hay xuống?
Điều này sẽ phụ thuộc vào hoạt động của công ty vì sau ESOP không có nghĩa là giá xuống mà sau ESOP cũng không có nghĩa là giá cổ phiếu đi lên. Cổ phiếu ESOP không phải là nhân tố ảnh hưởng trực tiếp đến giá cổ phiếu của một doanh nghiệp.
Kết luận
Sau khi tìm hiểu cổ phiếu ESOP là gì thì có thể kết luận rằng đây là loại cổ phiếu thưởng cho người lao động. Do có những quy định ràng buộc mà loại cổ phiếu này rất khó để các nhà đầu tư bên ngoài thực hiện giao dịch trên thị trường thứ cấp.Truy cập Vay333 để tìm hiểu thêm về các kiến thức tài chính khác như các loại chi phí của ngân hàng.
