Kinh tế là tiêu chí then chốt quyết định đến sự phát triển của một quốc gia. Để đánh giá được mức độ phát triển kinh tế như thế nào, thế giới có bộ tiêu chí chung với nhiều khía cạnh khác nhau. Một trong số đó phải kể đến GNP. Có thể bạn đã nghe nhắc nhiều đến nhưng chưa chắc đã biết rõ thuật ngữ này nghĩa là gì. Hãy cùng tìm hiểu GNP là gì và công thức tính trong bài viết.
Menu
GNP là gì?
Muốn biết công thức tính toán cũng như vai trò của GNP là gì, chúng ta cần biết được thuật ngữ này có ý nghĩa là gì. Đây là nền tảng cơ bản để việc tìm hiểu được thực hiện một cách dễ dàng và có hiệu quả hơn.
GNP là viết tắt của từ gì?
GNP là từ viết tắt của Gross National Product có nghĩa là tổng sản phẩm quốc dân hay còn gọi là tổng sản phẩm quốc gia. Đây được xem là một chỉ tiêu đo lường tổng giá trị cuối cùng của thị trường với các loại hàng hóa, dịch vụ được sản xuất bằng yếu tố sản xuất của quốc gia tại một thời điểm, trong một thời kỳ cụ thể. Thông thường, thời gian tính GNP sẽ là 1 năm.
Chỉ số GNP là gì?
Chỉ số GNP được biết đến là tổng giá trị tính bằng tiền của các sản phẩm cuối cùng với dịch vụ mà công dân của một quốc gia thực hiện được trong một khoảng thời gian quy định.
Các loại GNP
Có 2 loại GNP mà chúng ta cần phải nắm bắt được để tính toàn và xem xét một cách chính xác. Cụ thể là:
GNP danh nghĩa (GNPn)
GNP danh nghĩa được biết đến là chỉ số đo lường tổng sản phẩm quốc dân sản xuất trong một thời kỳ nhất định nào đó. Việc tính toán được thực hiện theo giá hiện hành cũng là giá cả chung của cùng kỳ. Chỉ số danh nghĩa sẽ được sử dụng khi chúng ta tiến hành nghiên cứu một mối quan hệ nào đó giữa tài chính và ngân hàng.
GNP thực tế (GNPr)
GNP thực tế cũng là chỉ số đo lường tổng sản phẩm quốc dân tiến hành sản xuất ở một thời kỳ nhất định. Giá cả được tính theo giá cố định ở một thời điểm nào đó và được lấy làm gốc. Chỉ số thực tế sẽ được sử dụng để phân tích tốc độ tăng trưởng kinh tế của một quốc gia.
Đặc điểm của GNP
Ngay sau đây sẽ là câu trả lời cho câu hỏi đặc điểm của GNP là gì từ đó giúp bạn hiểu rõ được bản chất của chỉ số này.
- Chỉ số GNP được tính bằng cách cộng rất nhiều loại sản phẩm vào với nhau thành một chỉ tiêu duy nhất thể hiện giá trị của hoạt động kinh tế. Để thực hiện điều đó, GNP sẽ sử dụng giá của thị trường. Vì giá thị trường chính là phản ánh tốt nhất giá trị các hàng hoá.
- Thông qua GNP, chúng ta thấy được đầy đủ các loại hàng hóa đang được sản xuất ra trong nền kinh tế đó và bán hợp pháp trên các thị trường là gì. Tuy nhiên, trong thực tế thì chúng ta vẫn cần phải xem xét kỹ lượng vì không phải sản phẩm nào cũng hiển thị trên chỉ số. Các sản phẩm trong nền kinh tế ngầm sẽ không được thể hiện qua chỉ số này.
- GNP được tính dựa trên tổng hợp tất cả các loại hàng hoá hữu hình như thực phẩm, xe hơi, quần áo… và các loại dịch vụ vô hình như cắt tóc, khám bệnh…
- GNP không tính giá trị của các loại hàng hóa trung gian, lợi nhuận trước và sau thuế mà chỉ xét đến các loại hàng hóa, dịch vụ cuối cùng mà thôi. Nhưng nếu hàng trung gian chưa sản xuất, được đưa vào kho và bán ra thị trường trong tương lai thì đây vẫn được coi là hàng hóa cuối cùng để tính
- GNP chỉ tính tổng hàng hóa và dịch vụ trong thời kỳ hiện tại chứ không bao gồm giao dịch trong quá khứ.
- GNP của quốc gia bao gồm cả các hoạt động kinh doanh được thực hiện tại quốc gia đó và bất cứ nơi nào trên thế giới.
- Thời gian tính GNP sẽ là một năm hoặc một quý.
Bạn đã nắm rõ đặc điểm của GNP là gì rồi chứ. Cùng tìm hiểu về công thức tính GNP ở phần tiếp theo của bài viết nhé.
Cách tính GNP
GNP hiện nay được tính theo 2 công thức đó là:
Công thức 1: Tính GNP theo tổng sản phẩm quốc nội – GDP
Cách đầu tiên để tính GNP đó là dựa vào tổng sản phẩm quốc nội. Cụ thể, công thức tính GNP như sau:
GNP = GDP + thu nhập ròng từ nước ngoài.
Trong đó, thu nhập ròng từ nước ngoài sẽ được tính như sau:
Thu nhập từ các yếu tố xuất khẩu – Thu nhập từ các yếu tố nhập khẩu
Như vậy, nếu xét theo công thức này thì GNP sẽ được tính dựa vào sự chênh lệch có liên quan đến các khoản thu nhập chuyển ra nước ngoài cũng như chuyển vào trong nước.
Công thức 2
Ngoài công thức tính dựa vào tổng sản phẩm quốc nội phía trên, , GNP còn được tính toán dựa vào công thức sau đây:
GNP = (X – M) + NR + C + I + G.
Trong đó:
- X: Là thể hiện cho chỉ số sản lượng kim ngạch xuất khẩu ròng hàng hóa, dịch vụ.
- M: Thể hiện cho chỉ số sản lượng kim ngạch nhập khẩu ròng hàng hóa, dịch vụ.
- NR: Giá trị thu nhập ròng được lấy từ các tài sản ở nước ngoài.
- C: Thể hiện cho chỉ số chi phí tiêu dùng cá nhân.
- I: Thể hiện cho tổng mức đầu tư cá nhân quốc nội.
- G: Chỉ số chi phí tiêu dùng của quốc gia.
Căn cứ vào công thức GNP là gì, chúng ta sẽ biết được mức độ tăng trưởng kinh tế của quốc gia như thế nào. Từ đó chọn được hướng đi và đầu tư một cách phù hợp, hiệu quả nhất.
Tầm quan trọng của GNP
Nắm rõ khái niệm thuật ngữ GNP là gì chúng ta sẽ biết được tầm quan trọng của chỉ số này như thế nào. Dựa vào GNP chúng ta có thể biết quy mô thu nhập cũng như mức sống của công dân một quốc gia ra sao.
Trong chỉ số GNP sẽ có dãy số thời gian tính theo giá cố định. Dựa vào chỉ số này, người xem sẽ biết được tình hình của việc gia tăng thu nhập cũng như cải thiện mức sống của cư dân đất nước đó ra sao.
Nhưng chúng ta cũng cần phải tỉnh táo và xem xét một cách chính xác vì thực tế thì tốc độ tăng của GNP thấp hơn so với tốc độ tăng dân số. Mức thu nhập bình quân đầu người của quốc gia cũng như vậy mà sẽ giảm xuống. Vì thế, nếu chúng ta tiến hành phân tích và so sánh trên nền tảng quốc tế về mức sống thì chúng ta thường dùng GNP tính theo chi phí nhân tố trừ quỹ khấu hao (D), sau đó chia cho dân số.
Hạn chế của GNP
Bên cạnh những ưu điểm phía trên, GNP cũng còn tồn tại những hạn chế nhất định. Cụ thể, hạn chế của GNP là gì? Cùng tìm hiểu trong phần tiếp theo này.
- Người mới khởi nghiệp mang 2 quốc tịch thì GNP có thể được tính vào 2 quốc gia khác nhau.
- Không thể chỉ sử dụng GNP để xem xét đến sự phát triển kinh tế của một quốc gia. Vì hiện nay có nhiều doanh nghiệp đang hoạt động trên quy mô toàn cầu. Đồng thời, mạng lưới thương mại quốc tế, thị trường tiền tệ trên thế giới hiện nay cũng phức tạp hơn. Nên nếu tính giá trị kinh tế, phải dựa vào cả chỉ số GDP – tổng sản phẩm quốc nội.
- Hiện nay, GNP vẫn còn đang bỏ sót một số sản phẩm. Cụ thể là những sản phẩm được sản xuất cũng như bán trong nền kinh tế ngầm, các sản phẩm tự cung, tự cấp như rau, củ, quả được các gia đình trồng trong vườn.
Ý nghĩa của GNP trong kinh tế vĩ mô
Ý nghĩa của GNP là gì? Ngay bây giờ sẽ là câu trả lời.
- GNP cho chúng ta biết về quy mô thu nhập cũng như mức sống của công dân trong một quốc gia. Giá trị này khi nghiên cứu theo giá cố định thì sẽ giúp các nhà kinh tế nắm được tình hình gia tăng thu nhập cũng như cải thiện mức sống của người dân của quốc gia đó trong một khoảng thời gian cụ thể.
- GNP chính là thước đo đánh giá sự phát triển kinh tế của quốc gia. Vì vậy mà bạn không thể bỏ qua khi xem xét sự tăng trưởng của đất nước trong một thời gian nhất định.
Phân biệt GNP và GDP
GNP và GDP là hai chỉ số có mối liên hệ mật thiết với nhau. Chúng tác động và ảnh hưởng lẫn nhau nhưng nếu xét một cách tổng thể thì chúng khác biệt hoàn toàn về bản chất. Cụ thể điểm khác biệt giữa GDP và GNP là gì?
| Tiêu chí so sánh | GNP | GDP |
| Khái niệm | Tổng sản phẩm quốc dân được sử dụng để đo lường tổng giá trị của thị trường với tất cả các hàng hoá, dịch vụ cuối cùng trong một thời kỳ nhất định của 1 quốc gia. | GDP là tổng sản phẩm quốc nội. Chỉ số này được dùng để đo lường tổng giá trị thị trường đối với các loại hàng hoá và dịch vụ cuối cùng trong phạm vi một quốc gia trong một thời kỳ nhất định. |
| Bản chất | GNP được tính bằng tổng sản lượng quốc gia, trong đó có cả nguồn thu trong và ngoài nước. | GDP chỉ tính giá trị các thành phần kinh tế hoạt động trong lãnh thổ 1 quốc gia. |
| Công thức | GNP = (X – M) + NR + C + I + G | GDP = C + I + G + NX |
| Mức độ phản ánh | GNP là thước đo về số lượng hàng hóa, dịch vụ trong đó bao gồm cả GDP và phần chênh lệch tài sản từ nước ngoài. | GDP chỉ là bình quân đầu người của quốc gia đó. |
| Áp dụng | Được Ngân hàng Thế giới áp dụng để | Chỉ áp dụng cho từng quốc gia |
GDP hay GNP quan trọng hơn?
GDP và GNP là hai thước quan trọng phản ánh hoạt động của nền kinh tế. Nhưng nếu xét về tổng quát thì GNP bao quát và quan trọng hơn GDP.
Tình hình GNP Việt Nam
Hãy cùng theo dõi tình hình GNP Việt Nam trong biểu đồ dưới đây.
- Đỉnh cao nhất vào năm với 256.920.558.288 USD
- Thấp nhất vào năm với 6.059.727.167 USD.
Kết luận
Bạn đã nắm rõ GNP là gì rồi chứ? Có thể thấy rằng đây là một chỉ số vô cùng quan trọng đánh giá mức độ phát triển của một quốc gia. Vì thế khi tìm hiểu về lĩnh vực kinh tế, bạn không nên bỏ qua. Truy cập Vay333 để tìm hiểu thêm về các kiến thức tài chính khác như SEC là gì?.
