Trong quá trình phân tích đầu tư cổ phiếu, hầu hết mọi người đều sử dụng đến chỉ số trung bình ngành. Chỉ số này là một trong những thước đo quan trọng để nhà đầu tư tiến hành so sánh hiệu quả hoạt động của những doanh nghiệp cùng hoạt động trong một ngành nghề.
Vậy chính xác thì chỉ số trung bình ngành là gì? Chỉ số này có thể được lấy từ đâu? Cần lưu ý gì khi so sánh chỉ số trung bình trong cùng ngành nghề? Cùng vay333.net xem nhé.
Menu
Chỉ số trung bình ngành là gì?
Chỉ số trung bình ngành được sử dụng rộng rãi trong phân tích cổ phiếu. Thế nhưng lại chưa nhiều người nắm rõ bản chất của chỉ số quan trọng này. Vậy nên trong phần dưới đây, Vay333.net sẽ đi sâu phân tích định nghĩa và ví dụ về chỉ số trung bình ngành.
Định nghĩa
Chỉ số trung bình ngành hiểu nôm na chỉ số phản ánh tình hình hoạt động chung trên toàn ngành. Để có kết quả tương đối chính xác về chỉ số này, người ta cần phải tiến hành điều tra trên toàn ngành. Tuy nhiên vì quá trình điều tra, thống kê này khá tốn kém nên chỉ một vài ngành nghề như giao thông vận tải tải, du lịch,.. Thống kê chi tiết chỉ số trung bình ngành.
Trước đây phần lớn doanh nghiệp liệu tính toán chỉ số trung bình dựa theo hoạt động trong năm. Sau đó, so sánh với các năm khác (ít nhất là từ 3 năm trở lên).
Hiện nay, chỉ số tài chính này đang được áp dụng phổ biến trong nhiều ngành nghề. Trong đó, ứng dụng nhiều nhất có lẽ là trong phân tích cổ phiếu.
Ví dụ về chỉ số trung bình ngành
Chỉ số trung bình ngành thể phân loại theo 2 nhóm chỉ số chính. Bao gồm chỉ số trung bình về tiêu chí tài chính (ROE, ROA, hệ số nợ,..) và chỉ số trung bình về định giá (PE, PB,..).
Lấy ví dụ cụ thể về chỉ số trung bình của Thế Giới Di Động (mã cổ phiếu MWG), một doanh nghiệp khá lớn hoạt động trong ngành bán lẻ.
Từ bảng thống kê trên, khi so sánh với chỉ số trung bình của toàn ngành, bạn có thể đánh giá phần nào hiệu quả hoạt động của Thế Giới Di Động.
Cụ thể về mặt chỉ số tài chính như ROE và ROA của MWG nhỉnh hơn so với toàn ngành. Điều này cho thấy khi doanh nghiệp vẫn đang hoạt động khá hiệu quả, tỷ suất sinh lợi cao.
Ngoài ra cơ cấu chủ đạo của Thế Giới Di Động cũng khả quan hơn so với trung bình ngành. Trong đó, hệ số vốn vay / VCSH của toàn ngành đạt 1.09, còn với MWG là 1.06.
Nếu so sánh về nhóm chỉ số định giá (PE và PB) thì MWG lại nhỏ hơn so với chỉ số chung của toàn ngành. Từ đó suy ra Thế Giới Di Động Mặc dù vẫn hoạt động tương đối hiệu quả nhưng lại bị định giá thấp hơn thực tế.
Ý nghĩa của chỉ số trung bình ngành
Chỉ số trung bình ngành cần sử dụng trong trường hợp đánh giá, so sánh các doanh nghiệp cùng hoạt động trong. Đây là căn cứ để bạn tắt đi một doanh nghiệp nào đó còn đang thực sự hoạt động hiệu quả so với toàn ngành hay không.
Dựa vào chỉ số trung bình ngành, người phân tích sẽ phần nào chuẩn biết một doanh nghiệp đang làm ăn có lãi hay thua lỗ. Nhất là trong đầu tư chứng khoán, chỉ số trung bình của toàn cảnh là căn cứ để nhà đầu tư quyết định mua hay không mua một mã cổ phiếu nào đó.
Tuy vậy trong thực tế, quá trình định giá cổ phiếu không chỉ dựa trên chỉ số trung bình ngành. Quá trình định giá này còn dựa vào khá nhiều yếu tố khác. Bởi đơn giản mỗi lĩnh vực luôn vô số doanh, đơn vị kinh doanh hoạt động theo mô hình khác nhau.
Khâu thống kê, tập hợp dữ liệu tại tầng doanh nghiệp không phải lúc nào cũng thực hiện theo một quy trình. Vì thế việc đưa ra kết quả tương đối chính xác cho chỉ số trung bình ngành không hề dễ chút nào.
Đối với giới chuyên gia phân tích, việc đánh giá một doanh nghiệp không chỉ dựa trên chỉ số trung bình ngành mà còn dựa vào một số tiêu chí khác. Còn đối với các nhà giao dịch, nhóm chỉ số trung bình định giá (PE, PB,..) là căn cứ quan trọng để biết xem một doanh nghiệp bị đánh giá cao hay thấp so với tổng thể chung toàn ngành.
Chỉ số trung bình ngành lấy ở đâu?
Sự phát triển của thị trường chứng khoán và đầu tư tài chính nói chung, bạn sẽ không khó để lấy số liệu trung bình về một ngành nghề nào đó. Phần lớn nhà đầu tư doanh nghiệp hiện nay đều tham khảo chỉ số trung bình trên Thomson Reuters. Tuy vậy, nền tảng thống kê này lại tính phí tương đối cao.
Ngoài Thomson Reuters, bạn còn có thể lấy dữ liệu thống kê trên Investing.com. Chuyên trang tài chính nổi tiếng này hiện đã bổ sung dữ liệu cho thị trường Việt Nam.
Trường hợp muốn lấy dữ liệu về chỉ số trung bình ngành sát với thực tế tại Việt Nam, bạn có thể tham khảo dữ liệu tại website các công ty chứng khoán. Chẳng hạn như:
- Công ty chứng khoán Bản Việt
- Công ty chứng khoán Tân Việt
- Chuyên trang tài chính Vay333.com
Cách áp dụng chỉ số trung bình ngành trong phân tích cổ phiếu
Như đề cập trong phần ví dụ, chỉ số trung bình ngành có thể chia thành hai nhóm chỉ số cơ bản. Bao gồm:
- Chỉ số về các tiêu chí tài chính
- Chỉ số trung bình về định giá
Thông qua việc so sánh chỉ số của doanh nghiệp với chỉ số trung bình của toàn ngành, bạn sẽ đánh giá địa phận nào khả năng tạo ra lợi nhuận của doanh nghiệp đó.
Chẳng hạn như khi xem xét chỉ số sinh lời ROE và ROA, nếu cao hơn trung bình ngành có nghĩa là doanh nghiệp đang làm ăn tương đối hiệu quả. Ngược lại nếu ROE và ROA của doanh nghiệp thấp hơn so với toàn ngành lại cho biết doanh nghiệp đầu đang trong tình trạng làm ăn kém hiệu quả. Lúc này bạn cần cân nhắc khi quyết định mua cổ phiếu của doanh nghiệp đó.
Hoặc với hệ số vốn vay VCSH, nếu chỉ số này cao hơn so với trung bình ngành có nghĩa là nghiệp vẫn có hiệu quả, sở hữu đội lực lớn. Trường hợp ngược lại khi VCSH thấp hơn trung bình ngành, chứng tỏ doanh nghiệp làm ăn không hiệu quả, chưa tận dụng tốt nỗ lực.
Tóm lại, doanh nghiệp được xem là có tiềm năng phát triển khi sở hữu chỉ số ROE và ROA cao hơn mức trung bình ngành. Về mặt lý thuyết khi đầu tư vào những doanh nghiệp này, nhà đầu tư có khả năng thu lời nhanh hơn.
Những lưu ý cần biết khi phân tích chỉ số trung bình ngành
Xét về mặt lý thuyết, hệ số trung bình ngành thường tính toán dựa theo số lượng doanh nghiệp hoạt động trong cùng một làng nghề. Thế nhưng quá trình tính toán này lại bị ảnh hưởng bởi không ít yếu tố. Chẳng hạn như:
- Số lượng doanh nghiệp thực tế thế trong rổ tính toán không phải lúc nào cũng phản ánh đầy đủ tình trạng của toàn ngành. Từ đó tính đến kết quả thống kê không phản ánh đúng thực trạng hoạt động của toàn ngành.
- Doanh nghiệp trong rổ tính toán có thể đang bị đánh giá cao hơn hoặc thấp hơn so với tình hình hoạt động thực tế thế.
- Cổ phiếu của một số doanh nghiệp bị thổi giá, tạo hiệu ứng “bong bóng”.
Chính bởi vậy, chỉ số trung bình dù bất kỳ ngành nghề nào rất khó để đạt độ chính xác tuyệt đối. Do đó trong quá trình định giá cổ phiếu theo chỉ số trung bình ngành, bạn cần tính đến mức độ sai lệch.
Nói chung, quá trình phân tích và định giá không thể dựa trên một chỉ số thứ nhất. Thay vào đó, nhà đầu tư cần xem xét nhiều chỉ số khác nhau và theo dõi sát diễn biến thực tế diễn ra trên thị trường.
